Jacques Rivette – wizjoner francuskiego kina

Redakcja

17 grudnia, 2024

Jacques Rivette, jeden z najważniejszych przedstawicieli francuskiej Nowej Fali, był reżyserem, który przesuwał granice kina, tworząc dzieła pełne tajemnicy, improwizacji i formalnej odwagi. Jego filmy, często rozciągnięte w czasie i wypełnione niedopowiedzeniami, eksplorują relacje między rzeczywistością a fikcją, a także dają widzom możliwość współtworzenia narracji.

Wizja Rivette’a – wolność i eksperyment

Jacques Rivette, urodzony w 1928 roku w Rouen, rozpoczął swoją przygodę z filmem jako krytyk w legendarnym magazynie Cahiers du Cinéma. Wraz z Jeanem-Lukiem Godardem, François Truffautem i Érikiem Rohmerem był jednym z kluczowych teoretyków i praktyków Nowej Fali. Rivette uważał kino za otwartą formę artystyczną, której istotą jest wolność – zarówno twórcy, jak i widza. Jego filmy wyróżniały się eksperymentalnym podejściem do struktury narracyjnej, często wykraczając poza tradycyjne schematy fabularne. Lubił improwizację na planie i angażował aktorów w tworzenie postaci oraz rozwijanie dialogów, co nadawało jego dziełom spontaniczności i autentyczności. Jego zamiłowanie do teatru przejawiało się w wielu dziełach, gdzie proces twórczy stawał się integralną częścią fabuły. Rivette był również znany z długich metraży swoich filmów oraz z wykorzystywania improwizacji, co nadawało jego twórczości unikalny rytm i głębię.

Out 1 (1971) – monumentalne dzieło filmowe

Jednym z najbardziej znanych i niezwykłych filmów Rivette’a jest „Out 1: Noli Me Tangere” (1971). To monumentalne, trwające ponad 13 godzin dzieło jest uznawane za jeden z najdłuższych filmów w historii kina. Podzielone na osiem części, „Out 1” opowiada historię dwóch grup teatralnych przygotowujących się do wystawienia sztuk Ajschylosa, które stają się pretekstem do eksploracji tajemniczych spisków, relacji międzyludzkich i przypadkowych spotkań. Film, będący luźno opartym na powieści Historie trzynastu Balzaca, balansuje między narracją a abstrakcją, wciągając widza w labirynt niedopowiedzeń. Ze względu na swoją długość i nietypową strukturę, „Out 1” był pierwotnie pokazywany tylko w ograniczonych kręgach, ale zyskał status kultowy wśród kinomanów na całym świecie.

Pozostałe kluczowe filmy Rivette’a

Rivette jest autorem wielu innych ważnych dzieł, które również ukazują jego unikalne podejście do sztuki filmowej:

  1. „Paris nous appartient” (Paryż należy do nas, 1961)
    Jego debiut fabularny, opowiadający o młodej kobiecie wciągniętej w intrygi intelektualnych i artystycznych elit Paryża.
  2. „Céline et Julie vont en bateau” (Céline i Julie odpływają, 1974)
    Pełna magii i humoru opowieść o dwóch przyjaciółkach, które odkrywają tajemniczy dom i wplątują się w surrealistyczne przygody. Ten film jest często porównywany do „Alicji w Krainie Czarów” i uznawany za jedno z najważniejszych dzieł Rivette’a.
  3. „La Belle Noiseuse” (Piękna złośnica, 1991)
    Ekranizacja inspirowana Balzakiem, która w intymny sposób ukazuje relację między artystą a jego muzą. Film zdobył Nagrodę Specjalną Jury na Festiwalu w Cannes.
  4. „L’Amour fou” (1969)
    Dokumentalny w swojej formie film, który bada destrukcyjne napięcia w związku i procesie tworzenia.

Rivette a Francuska Nowa Fala

Choć Rivette nie zdobył takiej popularności jak Godard czy Truffaut, jego twórczość ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia francuskiej Nowej Fali. Był reżyserem nieustannie podważającym zasady narracji filmowej i angażującym widzów w aktywny odbiór swoich dzieł.

Dziedzictwo Rivette’a

Jacques Rivette zmarł w 2016 roku, pozostawiając po sobie niezwykłe dziedzictwo artystyczne. Jego filmy, choć często trudne i wymagające, pozostają inspiracją dla twórców, którzy poszukują nowych sposobów opowiadania historii i eksplorowania granic kina. Dla miłośników filmu Rivette jest postacią nie do pominięcia – jego dzieła nie tylko zmieniały kino, ale także zapraszały widza do aktywnego uczestnictwa w kreacji filmowej rzeczywistości. Jacques Rivette pozostaje jednym z najbardziej wpływowych reżyserów francuskiego kina. Jego odwaga w eksperymentowaniu z formą i narracją, a także głębokie zanurzenie w świecie teatru i literatury, uczyniły go postacią wyjątkową w historii kinematografii. Jego filmy nadal inspirują twórców na całym świecie, a „Out 1” pozostaje symbolem jego nieograniczonej kreatywności i wizjonerskiego podejścia do sztuki filmowej.

Polecane: